TÜRKİYE DE YENİLENEBİLİR ENERJİ TESİSLERİ YATIRIMINDA GÜNCEL SORUNLAR
YEK yenilenebilir enerjiler kanunda 2011 yılı başında yapılan değişikliklerden bu yana iki tam yıl geçti. Bu süreç içinde dikkati çeken kayda değer bazı gelişmelerden bu yayında söz etmek istedik.
1- Yenilenebilir enerjilere olan ilgi arttı, ve yeni yatırımlar hızlandı, 2011 yılı bu alanda bir mihenk taşı oldu.
2- Yeni yatırımlarda rüzgar başı çekmeye devam ediyor.
3- Küçük büyük ölçekli hayvancılık tesisleri başta olmak üzere organik atık yapan işletmeler biyogaz tesislerine iki açıdan yaklaşım sergilediler; atık bertarafı dolayısıyla geri kazanım olasılığı, ve enerji işletmeciliği.
4- Güneş enerjisi yatırımları henüz bireysel küçük yatırımların dışına çıkamadı.
5- Yatırımcıların önündeki engellerin başında henüz tüm alternatif enerjiler alanındaki dış finansman bulma ve yaratma geliyor. Sektörün henüz çocukluk döneminde olmasından kaynaklanan engellerin başında bürokrasi geliyor.
6- Kalkınma ajansları ilk kez yenilenebilir enerji yatırımlarına yönelik mali destek programı uygulamaya başladılar.
Şimdi tek tek bu noktalara değinelim;
1- Yeni enerjilere olan ilgi, yatırımlar.
Sorun;
İlgi duyan kesim konu hakkında yeterince bilgi sahibi değil, özellikle maliyetler hakkında.
Sebep:
Yenilenebilir enerjilerin ülke için yararını, avantaj ve dezavantajlarının neler olduğunu,yatırım öncesi başvuru mercilerinin kim ve nerede olduğu bilinmiyor.
Bu alanda faal olan sivil toplum örgütleri yok denecek kadar az veya çok pasif.
Çözüm:
Bu alanda aktif görev üstlenebilecek sivil toplum örgütlerine ihtiyaç var, adı var kendi yok olanlara değil..Medya bu alana ilgi duymalı ve bilgi aktarımı yapmalı, Internet te özel sayfalar oluşturulmalı.
2- Yeni enerjiler alanında lokomotif sektör rüzgar,
Sorun:
Yeni süreçte sadece büyük tesislere yatırım devam ediyor. Küçük tesisler için herhangi bir destek ve teşvik yok.
Sebep;
Enerji açığı henüz yeterince kendini belli etmedi, deniz kenarındaki yazlıkçı siteler yaz boyunca önemli ölçüde enerji tüketen noktalar, sadece verimsiz ve
tüketici olan bu noktalarda merkezi rüzgar santralları teşvik görmüyor.
Çözüm:
Bireysel veya ortak küçük rüzgar enerji santralleri teşvik kapsamına alınmalı.
Yerli üretim arttırılarak küçük tesislerin yatırım maliyetleri düşürülmeli.
3- Organik atıkların bertarafımı yoksa geri dönüşümümü?
Sorun:
Çevresel etki bakımından organik atıkların açıkta bekletilmesi, toprak, yer altı suları ve atmosferi oldukça olumsuz etkilemektedir. Çevre koruma açısından getirilen cezalar giderek artmaktadır.
Sebep:
Yeterli atık bertarafı veya geri kazanım tesisleri inşa edilmemiş, yerel yönetimler bu konuya yıllardan beri yeterince önem vermemiştir.
Çözüm:
Organik vasıflı atıkların tümü biyokütle olarak muazzam bir enerji potansiyeline sahiptir ve enerji kazanımı için geri dönüştürülebilirler. Her biyogaz tesisi ayni zamanda organik atık işleme ve değerlendirme tesisi olarak işlev yapar. Bu noktada alınacak daha çok uzun bir yol var.
4- Güneş enerjisi yatırımları.. neden yavaş ilerliyor..?
Sorun:
Güneş enerjisi yarınların dünyasında belkide tek enerji kaynağı olacak..öngörülere göre 2030 lu yıllardan sonra bu alandaki yatırımlar tüm Dünyada hız kazanacak, çok uzak değil. Türkiye bu alanda çok önemli bir konuma sahip, tartışmasız. Büyük enerji santrallarının maliyetleri bugün için devasa rakamlarla ifade edilebilir. Ancak küçük bireysel veya gurupsal tesisler için harekete geçirecek teşviklerin olmaması düşündürücü..
sebep:
yatırım maliyetleri hala birim yüzey başına çok yüksek, Yeterli enerji üretimi için gerekli yüzey alan bulunması zor. Yani arz ve talep çoğunlukla uyumsuz.Güneş enerjisi hala depolanamıyor, ancak yeni gelişmeler var.
Çözüm:
Küçük yatırımlar desteklenmeli, bu desteklere örnek IZKA nın son mali destek programı gösterilebilir. Bu tür programlar yaygınlaştırılmalı. Yerli üretim geliştirilmeli.
5- Yatırım finansmanı.
sorun:
Yenilenebilir enerjiler alanındaki tesislerin yatırım maliyetleri henüz oldukça yüksek. Destekler yetersiz ve koşulları ağır..
Sebep;
Sektör henüz Türkiye de çocukluk aşamasında, zamanla gelişecek, özellikle önümüzdeki yıllarda görülebilecek enerji dar boğazları gelişimi hızlandıracak.
Sektöre destek veren ulusal kaynaklar yetersiz, dış kaynaklar ise ağır koşulların yanı sıra uzun süreçli prosedürler uyguluyor. Bankalar geleneksel yöntemlerden vazgeçmiyor ve yüksek güvence talep ediyorlar.
Çözüm;
Global kaynaklara yönelmeli, özellikle iklim değişimini önlemede etkili olan girişim ve yatırımlara yönelik finans kaynakları gidere artıyor. Ulusal destek mekanizmaları artırılmalı, enerji bağımlılığına karşı en geçerli strateji ulusal enerji kaynaklarının yeterince desteklenmesini sağlamaktır.
Tabi ki bu sorunlar ve çözümleri çok daha genişletilebilir. Burada sadece bugüne kadar karşılaştığımız en önemli olanlara değindik. Okuyucularımızdan bu konudaki deneyim ve yorumlarını almaktan çok hoşnut olacağız.
Bir sonraki yayına kadar hoşça kalın..
