BİYOGAZ TESİSLERİNDE TEKNİK SORUNLAR VE GİDERİLMESİ
Biyogaz tesisleri belirli proses işletim yöntemlerine sahip olmakla birlikte, teknik dizayn, ve yapısal açıdan farklı özellikler gösterir.
Her bir biyogaz tesisi kurulum yerindeki koşullara uyumlu olarak planlanmış ve kurulmuştur.
Teknik sorunlar ve aksamaların gecikmeden saptanması ve giderilmesi gerekir.
Bu nedenle proses otomasyonu vazgeçilmez bir unsurdur. Otomasyonun yanı sıra tüm fonksiyonlar ayni zamanda manuel olarak da kontrol edilebilir olmalıdır.
Bugün herhangi bir sorun ortaya çıktığında alarm sistemi devreye girerek ilgili işletim ve teknik personele telefon çağrısı, e-mail ve SMS ile anında durumla ilgili bilgi ulaşır.
Bu sayede teknik sorunlara hızlı çözüm getirmek mümkün olmaktadır.
İşletmedeki koltuk altı ambarında her zaman için kullanılabilecek olan belli başlı ve en gerekli yedek parça ve ekipmanlar bulundurulmalıdır.
Biyogaz tesislerinin devre dışı kaldığı her bir saat kaybedilmiş paradır. Tesisin kurulumu esnasında tedarikçilerle karşılaşılabilecek olası arıza ve teknik sorunlar hakkında detaylı görüşmeler yapılmalı, sorunların giderilmesi, garanti kapsamları ve servis hizmetlerinin kapsamı eksiksiz belirlenmeli ve yazılı olarak tespit edilmelidir.
Teknik sorunların en az seviyeye indirilmesi tesis işletmecisinin başlıca yükümlülüğüdür.
İşletme esnasında periyodik kontroller ve bakım/onarım hizmetleri çok düzenli ve disiplinli bir şekilde yerine getirilmelidir.
İşletme güvenliği
Bilindiği gibi, biyogaz ; %50-70 oranında Metan, %20-30 oranında Karbondioksit, %0,01-0,4 oranında Hidrojen sülfür, ve diğer eser gazlardan oluşan bir gaz karışımıdır.
Biyogaz belirli oranda(%6-22) havadaki oksijenle birleştiğinde patlayıcı özellik taşıyan bir ortam oluşabilir.
Bu nedenle tesisin belirli bölgelerine göre(tehlike zonları) korumaya alınması gerekir.
Patlama/explosion- tehlikesi
Yukarıda belirtildiği gibi, biyogaz havadaki oksijenle belirli oranda birleştiğinde patlama riski meydana gelir. Bu oran %6-22 arasındadır.
Bu nedenle tesisin işletilmesi esnasında özellikle fermentörlerin ve gaz depolarının hemen yanında patlayabilir gaz/hava karışımları bulunabilir.
Bu bölgelere riskli bölgeler olarak işaret ve ikaz levhalarıyla dikkat çekilmelidir.
Risk bölgeleri (EX-Zones)
Zone 0:
Patlama riski sürekli vardır, normalde biyogaz tesislerinde bulunmaz!
Zone-1:
Patlama riski zaman içinde oluşabilir. Gaz depolarının girişleri, fermentör tankı gaz iletim yolları, yüksek basınçlı güvenlik valflerinin bulunduğu yerler, acil yakma bacası ve etrafı. Kullanılan tüm vana ve fittingsler EX-özellikli olamalı!
Zone-2:
Bu bölgelerde patlama riski normalde beklenmez. Fermentörlerin giriş açıklıkları, gaz deposu giriş ve çıkış noktalarına dikkat.
Patlama(explosion) tehlikesi özellikle teknik standartlara uyumlu olmayan malzeme ve ekipmanların kullanılması, ve güvenlik önlemlerinin kademeli olarak alınmadığı tesislerde daima vardır.
Bu yüzden, tesisler işeletmeye alınmadan bağımsız uzman kuruluşlar tarafından denetlenmelidir.
Gaz zehirlenmesi
Biyogaz ortamda yüksek yoğunluklarda bulunduğunda soluma yoluyla zehirlenme ve boğulma riski vardır!
Özellikle hidrojen sülfür(H2O) den arındırılmamış biyogaz ağır zehirlenme etkisine sahiptir. Hidrojen sülfür tipik çürük yumurta gibi kokar!
Biyogazın hidrojen sülfürden arındırılması, Blok enerji santralında otto motorda yakılmadan önce son derece önemlidir..
Proses optimizasyonu
Tesis optimizasyonunda maksat, tesisin kendisinden beklenen sonuçları sürekli ve istikrarlı bir şekilde karşılamasıdır.
Bir biyogaz tesisinin işletimi teknik, ekonomik ve ekolojik açılardan en iyi durumda olmalıdır. Bu duruma genellikle her üç etki alanının birbiriyle uyum içinde olduğu koşullarda ulaşılır.
* Olabildiğince düşük masraflı,
* yüksek ve kaliteli bir gaz üretim verimliliği,
* çevresel etkilerin en az düzeyde bir tesis işletmeciliği ile mümkündür.
Optimal(en iyi) koşullarda işletilen biyogaz tesisleri bugünkü teknolojik seviyede kurulmuş, ve sorunsuz bir proses yönetimi ile işletilen tesislerdir.
Bazı önemli tedbirler;
* Tedarikçilerle yapılmış işlevsel garanti sözleşmeleri,
* Periyodik bakım/Onarım servisi,
* Arıza bildirim ve alarm otomasyonu,
* Eksiksiz bir yedek parça stoku
* Güvenilir servis hizmetleri...
İşletme ekonomisi açısından da işletme masraflarının düşük tutulması, ayni zamanda tesis verimliliğinin artırılması sağlanmalıdır. Bunun için aşağıdaki veriler düzenli olarak toplanmalı, analiz edilmeli ve değerlendirilmelidir.
* İşletme giderleri;
- Personel giderleri
- bakım onarım giderleri
- enerji giderleri
- koruma ve güvenlik giderleri.
* Yatırım giderleri;
- Amortisman ve faiz giderleri
- Girdi-materyal giderleri
- üretilen elektrik ve ısı gelirleri
- fermente biyogaz gübresi satış gelirleri...
MODÜL-5 Biyogaz tesis işletimi konusu burada sona eriyor. Modül içerilerini mümkün olduğunca pratik uygulamalara ışık tutacak şekilde düzenledik.
Daha fazla ve detaylı bilgi isteyen okuyucularımız bize doğrudan başvurabilirler.
yorum ve sorularınızı bekliyoruz... iyi pazarlar.
Hoşça kalın!
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder