Yenilenebilir enerji kaynakları arasında en istikrarlı olan enerji üretimi biyogaz alternatifidir. Bunun nedenleri üzerinde geçmiş yayınlarımızda durmuştuk, yeri geldikçe yineleyeceğiz; nedenleri arasında en önemlisi biyogazın depolanabilme olasılığının olmasıdır.
Güneş enerjisinde, depolanabilirlik hala sorundur ve çıkış yolları araştırılmaktadır, rüzgarda da durum farksız.
Yoğun organik atık üreten her üretim sektöründe bu organik-biyolojik atıkların çevresel sorunlara neden olmadan bertaraf edilmesi gerekmektedir. AB ülkelerinde başta F.Almanya olmak üzere, organik vasıflı atıkların 2000 yılından itibaren çöp depolama alanlarına dökülmesi yasaklanmış, mümkün olduğunca bu atıkların ekonomiye geri dönüşüm yöntemleri desteklenmiştir.
Bu yöntemler içinde en akılcısı organik- biyolojik atıkların enerji ve organik gübreye dönüşümü olarak kendini pratikte 2004 yılından bu yana yeterince ve başarıyla kanıtlamıştır.
Türkiye deki çevre mevzuatı da benzer yöntemlerin uygulanmasını istemektedir, ancak uygulamadaki teşvikler nedense yetersizdir. Bir örnek vermek gerekirse, 01.01.2012 yılından itibaren F.Almanya sadece büyükbaş hayvan atıklarından elektrik enerjisi üretecek biyogaz tesisleri için üretilen her Kiowattsaat için 25 eurocent ödemeyi garanti etti, bu teşvikle tamamen büyükbaş hayvan atıklarının açıkta bekletilmeden akılcı bir yolla geri dönüşümü hedeflendi.
Halen sürdürülmekte olan Türk/Alman biyogaz projesi kapsamında benzer teşvik sistemleri üzerinde durularak ülkemizde de bunun bir an önce başlatılmasını umuyoruz.
Her işletmeci için en kritik an KARAR ANI dır. Bir biyogaz tesisinin maliyetleri kurulum koşulları, uygun yer, yatırım maliyetleri, yatırım finansmanı gibi noktalara bloğumuzda geniş yer vermeye çalıştık. Ne var ki her işletme bu genel kuralları kendisine uyarlamak zorundadır.
Yeni yatırımcılar işletmelerinin daha planlama aşamasında bir biyogaz tesisini küçük veya büyük, işletmelerine entegre etmeyi düşünmek zorundadır. Gelecek beş on yıl içinde bu kaçınılmaz olacaktır. Çünkü;
> Enerji gelecek yıllarda en büyük girdi maliyeti olacaktır,
> Organik atık üreten işletmelerin tümü çevresel sorunları çözümlemekte büyük zorluklarla karşılaşacaklar,
> Enerji üretimine yatırım bugün ve gelecekte en karlı yatırım olmaya devam edecek.
> Tarımın her kesiminde kimyasal gübre kullanımı kısıtlanırken(iklim değişimine neden olma) organik gübre ve toprak iyileştiricilere talep çok artacaktır.
> Bir biyogaz tesisi kuran her işletme elektrik ve ısı enerjilerini eş zamanlı üretimi yanısıra, bir atık işleme tesiside kurmuş olacak, ve işlediği atığa katma değer kazandıracaktır.
Bunlar gerçekten güçlü sebepler, projeyi hayata geçirmede en zor aşama bir biyogaz tesisinin gerçek yatırım maliyetinin ne olacağı ve finansmanın nasıl sağlanacağıdır.
Kartacalı Anibal Romaya Alplerden fillerle inmeyi planlamıştı, ancak Alpler hiç bir yerden geçit vermiyordu, komutanları keşiften sonra ona bir geçit bulamadıklarını söylediklerinde, Anibal o ünlü sözünü haykırdı '' Ya bir yol buluruz, yada bir yol yaparız...''
Bizde bir biyogaz tesisi kurmayı kafya koyabildiysek, kurulum için mutlaka bir ''yol'' buluruz, veya bir ''yol'' yaparız.
Biyogaz tesislerinde ana maliyetlerin çıkış noktalarını sıralarsak;
> Projelendirme ve ruhsat alma,
> kullanılacak ham madde maliyetleri,
> ham madde depolama stoklama,
> besleme donanımları,
> biyolojik reaktör ve bekletme tankları imalatı,
> susuzlaştırma ve gübre tesisleri,
> blok enerji santralı(kojenerasyon)
> dışsal üniteler(Trafo, iletim hatları,çevre tanzimi, vbg.)
Bir örnek ;
Bir işletme biyogaz yatırım maliyeti olarak 650.000.-Euro hesaplıyor, ve bir adet 200 KW lık, bir adet 100 KW gücünde iki kojenerasyon kuruyor.
Birincisini tam güç te kullanıyor ikincisini ise sadece ihtiyaç halinde devreye alıyor. Birinci jeneratör tek başına çalıştığında spezifik yatırım maliyeti KW başına 3.250.-Euro iken ikinci jeneratörde devreye girdiğinde bu meblağ 2.170.-Euro ya düşüyor.
Şimdi bir yıl içinde üretilebilen enerji miktarını dikkate aldığımızda 1.980.000KWh elektrik enerjisine eş geliyor. Bunu bir yıl içindeki toplam çalışma süresine bölersek;
1.980.000 KWh/ 8760 h= 226 KW buluyoruz.
spesifik yatırım maliyetimiz 650.000.-Euro/226 KW= 2.875.-Euro/KW oluyor.
Yani, yatırım maliyetlerinde tesisin büyüklüğü toplam gücü son derece önemli rol oynuyor. Başka bir ifadeyle, tesis nekadar fazla enerji üretebilirse, spesifik yatırım maliyetleri de o kadar düşük oluyor.
Yaklaşık olarak aşağıdaki rakamlarla kendi tesisiniz için yaklaşık maliyetleri hesaplayabilirsiniz.
Tesis gücü spesifik yatırım maliyeti
-------------------------------------------------------------
100 KW 3500-4500 Euro/KW
100-250 KW 2500-3500 Euro/KW
250 ve üzeri 2000-3000 Euro/KW
İnşai maliyetler yatırımın %40 nı, Teknolojik maliyetler %40-50 sini,
Kojenerasyon %20-24 kapsar.
Kojenerasyon biyogaz tesisinin en önemli kısmıdır ve ilk yatırımda çok kritik bir şekilde ele alınmalıdır. Motorların ömrü 5- 10 yıl arasında dır.
sermaye maliyetinde yatırımın en az %50 sinin kredi olması halinde kredi faizlerinin %5-6 civarında olacağını varsaymak gerekir.
Bakım onarım için yatırım toplam maliyetinin %40-50 sinin %2-3 ü yıllık masraf olarak hesaplanabilir.
Biyogaz tesisinde işçilik veya personel masrafı oldukça düşüktür. 100KW lık bir tesis te her KW için 6 saat dikkate alınırsa yılda 600 işgücü saati eder.
600/3650 = 1.65 saat /gün eder, yani bu tesis günde yaklaşık 2 saatlik bir iş gücü gerektirmektedir.
500 KW gücündeki bir biyogaz tesisinde ise;
her KW için 3,5 işgücü saati gerekir, buda yılda 1750 iş gücü saati eder, 1750/365= 4,8 saat/gün , bu tesis te günde yaklşık 5 saatlik bir iş gücüne gereksinim duymaktadır.
Gelecek yayınımızda bu masrafların karşısında bir biyogaz tesisinin sağlayacağı getiriyi yani faydaları inceleyecek ve masraf ve faydayı yatırım terazisinin kefelerine koyup tartacağız.
Yorumlarınızı bekliyoruz, hoşça kalın.
