25 Mayıs 2013 Cumartesi

KENDİ BİYOGAZ TESİSİMİ KENDİM YAPIYORUM 5


       ÖRNEK PROJEMİZİN YATIRIM HESABI FAYDA VE MASRAF ANALİZİ



Yaptığımız örnek projede çiftliğimizdeki süt hayvanı sayısı 200 adet, genç hayvan sayımız 100 adet ve sürekli buzağı sayımızın da 100 adet olduğunu varsaymıştık.

Yatırım hesabı yaparken bu hayvan sayılarını bir birim değere eşitlememiz gerekiyor ve önümüzdeki 5 yılda olabilecek gelişmeleri de dikkate alarak hesabı yapıyoruz. Buna göre tesisimizin ortalama birim eşdeğer hayvan sayısının  350 GV olduğunu saptıyoruz. Burada GV=> birim büyükbaş hayvan eşdeğer sayısıdır.
Biyogaz tesisimiz yılda 8040 saat çalışacak ve 141.802,50 m3 biyogaz üretecek şekilde projelendirilmiştir, ve buna göre kurulu elektriksel gücü 50 KW  olacaktır.

Biyogaz tesisimiz bize yılda böylece ; 780.885,00 KWsaat brüt enerji üretebilecektir.
Bunun 390.442,50 KWh ti termik enerji,
         296.736,30 KWh ti de Elektrik enerjisidir.

Tesisimiz üretilen termik enerjinin tamamını kendi ihtiyacı için(Fermentörlerin ısıtılması ve acil soğutma) kullanacaktır. Bu atık enerji olmayacağı anlamında oldukça olumludur.(Tesis verimliliğini artırıcı faktör)  

Yaptığımız hesapta bu biyogaz tesisi için toplam yatırım maliyetinin 185.000.- 210.000.- Avro arasında olacağını bulduk.

elektrik enerjisinin şebekeye satılması durumunda yıllık toplam ticari gelir;

32.640,99.- avro olacaktır. Bu noktada benzer büyüklükteki çiftlik sahibi arkadaşlarımız bir yıllık ödedikleri elektrik faturalarını çıkarıp baksınlar. Bu gelirin altında kalıyor iseler, bu tesisi bir an önce yapmayı planlamalıdırlar.

yaptığımız hesapta yıllık ticari kazancın yaklaşık 16.300.- avro olduğunu gördük...bir başka ifadeyle %50 kazanç temin ediyor.

Bu yatırımın geri dönüşü ; 185.000.- Avro/16.000.- Avro = 11 yıl! gibi görünüyor. Neden? çünkü tesis küçük! ürettiği elektrik enerji miktarı küçük...

Hesaplarımızı yatırım bedelinin %50 sini kredi sermayesi olarak kabul ettik. Bu %70-80 e kadar da çıkarılabilir, ancak kredi maliyetlerini, ve bankaların teminat taleplerini de en az seviyede tutmak gerekir diye düşündük...

tesisimizden elde ettiğimiz yaş organik gübre miktarı ise yılda yaklaşık 5000 ton.

Bu haliyle tonu 10 TL den satılabilir ise; 50.000.- TL yıllık ek gelir elde edilebilir.

Hesaplarımızı arzu edenlere exel tablosu halinde gönderebilirim. Lütfen isteyiniz.
Şimdi yorumlayalım;

1-Tesis toplam yatırım bedeli 350 Büyükbaşlık çiftliğimiz için yaklaşık ;

200.000.-Avro yani şu an için, 450.000.-TL(İzmir de iyi bir daire fiyatı denebilir.) 

2- Bu yatırım 10 yılda geri dönüyor! çok uzun bir süreç.... bu şu demek; %50 kredi kullandığımızda vade en az 10 yıl olmalı... hangi bankaya gitmeli?

3- Biyogaz tesisim elektrik faturalarımı ödüyor ise, yatırıma değer mi? Evet, zira gelecek 10 yılda elektrik fiyatları %100 ün üstünde artacak!

Görüldüğü gibi, orta ölçekli büyükbaş çiftlik ve işletmeleri için bir biyogaz tesisi kurmak ve işletmek enerji fiyatlarının gelecek yıllardaki seyri dikkate alındığında rentabıl görünmektedir. Ancak bu ölçeğin altındaki işletmeler için yatırımın deyip, deymeyeceği kendi özel koşullarında incelenmelidir. 

Çok genel bir ifadeyle; küçük ölçekli işletmeler için biyogaz tesisi kurmak ve işletmek ekonomik görünmüyor. Yine de ısınma amaçlı, sera ısıtması amaçlı, elektrik enerjisine dönmeden gazlı brülör kullanarak düşük maliyetli tesisler kurmak mümkün olabilir.

Teknolojide daima çıkar yollar bulunur, bütün sorun sağlanacak faydanın masrafların üstünde kalmasını sağlamaktır.

Bu 5 yayında somut bir proje üzerinde durarak, bir biyogaz tesisinin kurulmasını kendimizin ele alarak, basit bir yöntemle,kurulum yeri için gerekli alanı, çiftliğimizin biyogaz potansiyelini, bu potansiyelle ne kadar enerji elde edebileceğimizi, ve sonuçta bu girişimin yatırıma değip değmeyeceğini irdeledik.
Esas olan da budur, verdiğimiz örneği alarak sizde kendi çiftliğiniz için bir biyogaz tesisinin büyüklüğünü, gücünü, bulabileceksiniz. Takıldığınız da beni arayın, bana yazın, birlikte inceleyip, ortak bir sonuca varabiliriz.

yeni yayında buluşmak üzere işleriniz su gibi aksın, rüzgar hep arkanızdan essin, hoşça kalın.... 
  











18 Mayıs 2013 Cumartesi

KENDİ BİYOGAZ TESİSİMİ KENDİM YAPIYORUM 4

                              KENDİ BİYOGAZ TESİSİMİ KENDİM YAPIYORUM 4. 


3. Yayınımızda kendi süt hayvancılığı tesisimiz için adım adım tesis için gerekli olan alanı saptamaya çalışmıştık, ve önce biyolojik reaktör veya fermentörün kaplayacağı alanı hesapladık  yaklaşık taban alanı 75 m2, çapı D= 10 metre ve yaklaşık 6 metre yüksekliğinde betonarme silndir şeklinde bir yapıydı.

Bir biyogaz tesisinin en önemli kısımlarını sıralayalım;

1- Ön toplama ve denge havuzu(tankı-lagünü) 

sıvı gübre toplama havuzlarından bu denge tankına gübre pompa ile basılır. Görevi darbeleri önlemek ve fermentasyon öncesi gübreyi hazırlamaktır.

2- Biyoreaktör/fermentör

Denge tankından gelen malzemeyi havasız ortamda biyolojik işlem ile fermente edip gazının alındığı kısımdır. Genellikle iki kademe şeklinde yapılır.

3- Gazı alınmış fermente olmuş malzemeyi biriktirme ve tutma havuzu.

Görevi; gazı tamamen veya kısmen alınmış malzeme burada sızdırmasız havuz da tekrar tarım arazilerinde nitelikli gübre olarak kullanılmak üzere bekletilir.

4- Blok enerji santralı (BES) 

Görevi; Biyogazın içten yanmalı motorlarda yakılarak elektrik ve ısı enerjilerine dönüştüğü birim,
genel olarak Gaz arıtma kondisyonlama, makina dairesi, ve elektro şalt sistemlerinin hep bir arada bulunduğu kısımdır.

Bu dört ana kısımların dışında kalan dış kısımlar trafo binası, şalt ve kumanda odası, yedek malzeme deposu, tamir-bakım atölyesi gibi kısımlardır.

Yer işgal edecek önemli kısım fermente olmuş gazı alınmış malzemenin biriktiği havuzdur. Bu havuz genellikle fermentör gibi silindirik yapıda tercih edilir, zira üstü fermöntörde olduğu gibi membranla kapatılarak geride kalmış son gaz da alınır. 
Kaplayacağı yeri hesaplarken dikkat edilmesi gereken nokta, gübrenin bu havuzda en fazla kaç gün oyalanacağını iyi kestirmektir. Türkiye nin batı kısımları için biz bu sürenin en az 90- 120 gün
olmasını öneriyoruz.
Örnek tesisimiz için bu havuzun hacminin yaklaşık 1300 m3 olması gerekiyor. Zira günlük malzeme miktarımız  14,52 m3 tü, biz 15 m3 diyelim;

15 m3/gün x 90 gün = 1.350 m3  silindirik bir yapı olduğunu ve yüksekliğinin de 6 metre olduğunu kabul edelim;   

1350 m3/6 m= 225 m2 lik bir taban alanı gerektiriyor! 

1- Ön denge tankı  için gerekli alan      :   20 m2

2- fermentör için gerekli alan                :   75 m2

3- Gübre biriktirme için gerekli alan    : 225 m2

4- makina dairesi                                  :    50 m2

5- Trafo                                                   :    10 m2  (direk üstü de olabilir)

6- Trafik yolları ve geçişler                    : 500 m2
__________________________________________

Toplam alan gereksinimi                           980 m2

Bu örnek biyogaz tesisimiz toplamda en az 1000 m2 lik bir alan gerektirmektedir. özellikle önceden mevcut bir tesis içinde kurulması durumunda yeterli ve uygun alanın bulunması gerekmektedir.

uygulama projelerinde özellikle ;

> kısa akış mesafelerine, akışkan malzemenin borularda soğuması önlenmelidir.

> Mesafelerin kısa olması gereksiz boru boylarını önler, tasarruf edilir.

> Cazibeli arazilerde borulama cazibeyi dikkate almalıdır.

> Fermöntör ve biriktirme havuzu ile blok enerji santralı arasındaki mesafeler en kısa olmalıdır.


Bir sonraki yayınımızda örnek biyogaz tesisimizin yatırım maliyetini  çıkarıp, rentabıl olup olmadığını inceleyeceğiz.

Bir biyogaz tesisi yapmak istiyorum diyen ve bu yayınları takip eden arkadaşlarımız, lütfen soru ve yorumlarınızı yapınız, bilmediklerimizi sizin sayenizde öğrenelim.

Hoşçakalın..
 











11 Mayıs 2013 Cumartesi

KENDİ BİYOGAZ TESİSİMİ KENDİM YAPIYORUM 3

                                    KENDİ BİYOGAZ TESİSİMİ KENDİM YAPIYORUM 3



Büyük baş hayvancılık tesisiniz de kurmayı ve işletmeyi düşündüğünüz biyogaz-yenienerji tesisinizin olası biyogaz potansiyelini saptadınız. Şimdi 2. adımda kurmayı planladığınız tesisinizin gerektirdiği alanı muhtemelen düşüneceksiniz. Bunun için fermentasyon havuzlarının boyutlarını saptamanız gerekiyor, zira tesisin en büyük ve hacimli kısımları bunlar.

Bunun için kabaca aşağıdaki formülü kullanabilirsiniz;

Frementasyon havuzu hacmi (m3) = günlük atık miktarı(m3/gün) x ortalama oyalanma süresi(gün) 

Ortalama oyalanma süresi = havuzlara alınan mayi halindeki gübrenin gazının tamamen alınabileceği süre= fermentasyon süreci de denebilir. pratikte bu süreç büyük baş hayvan gübresi için yaklaşık 25- 50 gün olarak alınabilir, bu süreç ne kadar uzun olursa gerekli hacim de o kadar büyür! Bilinmelidir ki, kısa fermentasyon süreçlerinde havuzların hacimleri dolayısıyla   maliyetleri daha küçük olur, ancak gübrenin gazı tam olarak alınamaz..! teknik olarak bu sorun çözümlenebilir.  
Biz bu süreci 35 gün olarak alalım.

Toplam bir yıllık tırnak altı malzememiz 5300 m3/yıl idi.

Günlük olarak ifade edersek;  5300 m3/365 gün = 14,52 m3/gün  olarak bulunur.

Yukarıdaki formüle göre;

Fermentasyon havuzu hacmi= 14,52 m3/gün  x  35 gün  =  508,2 m3  olur.

Pratikte fermentasyon havuzları çeşitli avantajlarından dolayı silindir şeklinde tercih edilmiştir.
Prizmatik şekillerde de yapılabilir. Biz silindir şekli tercih edelim. Havuzların dolum seviyeleri genellikle 6,0 metre kabul görmüştür, buna yaklaşık 0,60 -0,9 metre de gaz kısmı ilave edilir,

biz pratik olsun diye 1 metre ilave edelim ve toplam havuz yüksekliğimiz 7,0 metre olsun.

Silindir şeklindeki havuzumuzun taban alanı = 508 m3/ 7,0 m. = 72,57 m2 olarak belirlenmiş olur.

Buda yaklaşık 10 metre çapa denk gelir. Şimdi, adına biyolojik reaktör, fermentör, veya gazlaştırma havuzu dediğimiz kısım 10 metre çapında, yaklaşık 7 metre yüksekliğinde bir silindir yapı olarak  karşımıza çıktı. Dikdörtgen şekilde de yapılabilir.

Projelendirme esnasında biyolojik atığın cinsi, miktarı, sürekliliği, içindeki kuru ve organik kuru madde miktarları dikkate alınarak kesin ölçüler ve yapı şekli belirlenecektir, ancak siz şimdi bu yapının yaklaşık boyutlarını saptamış oldunuz. 

Hayvansal gübrenin yanı sıra diğer bazı organik biyolojik atıklarda biyogaz tesisinizde kullanılabilir. Buna lütfen çok dikkat edin, zira hayvansal gübre yaş ve katı halde biyogaz verimi en düşük olan bir malzemedir! Zira tek başına sadece büyük baş hayvan gübresi kullanan tesisler uzun vadede verimli olmayacaktır. Bugün batıda işletilen biyogaz tesislerinin büyük bir kısmı bu yüzden enerji bitkileri denilen bitkilerle çalıştırılmaktadır. Ülkemizde henüz enerji bitkileri ekim biçimi için yenilenebilir enerjiler yasasında bir hüküm bulunmamaktadır.

Bu sebepten dolayı bir biyogaz tesisinin kurulması ve işletilmesi düşünüldüğünde en kritik nokta tesisin hangi malzemelerle beslenmesi halinde ekonomik ve verimli olarak işletilebileceğidir, tabi ki bu noktada öncelikle elde mevcut masrafsız atık malzemeler dikkate alınmalıdır.
Yine bu noktada genel olarak söylenebilecek şeyler yoktur, çünkü her işletmenin bulunduğu yere göre kendine has koşulları vardır. Bu koşulların incelenmesinden sonra somut değerlendirmeler yapılabilir ve yanlış yatırım risklerinden kaçınılabilir.

Bu önemli sebepten dolayı böylesi bir defalık yatırımlardan önce bağımsız mercilere bir ön fizibilite ve verimlilik hesabı yaptırmak gerekmektedir.

Devam edecek.

Bir sonraki yayına kadar hoşça kalın....







4 Mayıs 2013 Cumartesi

KENDİ BİYOGAZ TESİSİMİ KENDİM YAPIYORUM 2

           HAYVANCILIK İŞLETMEMİN BİYOGAZ POTANSİYELİ NEDİR?

  • Hayvancılık işletmenizde bir biyogaz-yenienerji tesisi kurmayı düşündünüz, şimdi ise hayvansal ve bitkisel atıklardan ne kadar biyogaz elde edebileceğinizi tespit etmelisiniz.

Aşağıdaki soruları oldukça doğru olarak yanıtlayınız;

1-  Günlük hayvansal dışkı miktarım kaç ton?, kaç romörk? kaç kamyon?

2-  Bunun dışında yem artıkları, silaj artıkları da oluşuyorsa günlük veya aylık ne kadar?

3- İşletmemin yakınındaki arazilerimde kanolla, tritikale, sudan otu gibi enerji bitkileri ekimi de yapabilirmiyim?

4- İşletmem de bunlar için yeterli depolama yerim varmı?

5- Biyogaz tesisinde çalıştırabilecek adamım varmı, kaç saatini tesise verebilir?

6- Yakınlarımda sebze meyve gıda sanayi varmı?

7- Kendi işletmem de bugün için ne kadar elektrik faturası ödüyorum?

8- Yıllık ısı ihtiyacım ne kadar?(Mandıra veya sera, binalar, vbg.)

9- Biyogaz tesisim için hangi teşvikler var ve nerden destek alabilirim?

10- Yakınlarda görüp referans alabileceğim kurulmuş başka bir biyogaz tesisi varmı?

Bu sorulara olumlu yanıtlar ararken işletmenizin biyogaz potansiyelini aşağıda verilen rakamlara dayanarak hesaplayabilirsiniz.


Büyükbaş hayvancılık tesisleri için bir yıllık atık miktarları;

Hayvan                                       1 yıllık atık(gübre) miktarı

1 sağmal inek                                      20 m3 (ton)

1 besi hayvanı                                      10 m3 (ton)

1 genç hayvan 1 yaş                              10 m3

1 Buzağı                                                3 m3

______________________________________________________________


Örnek hesap:  200 sağmal, 100 genç hayvan, ve  bir yılda ortalama 100 buzağısı olan bir işletmenin biyogaz potansiyeli nedir?


200 x 20  =  4000 m3

100 x 10  =  1000 m3

100 x 3    =   300 m3
___________________

Toplam   =   5300 m3 yıllık kuru(tırnakaltı) ve yaş gübre miktarı.   (1)


Şimdi 2. adımda bu atık miktarını biyogaz potansiyelini hesaplayalım;


1 m3 kuru ve yaş karışımı malzeme bize yaklaşık  24 m3 biyogaz verir.


5300 m3 x 24 m3/m3 =   127.200 m3 Biyogaz / yıl. (2). Demek ki bu işletmede bir yılda ortaya çıkan biyolojik atıklardan 127.200 m3 biyogaz elde edebileceğiz.

Peki bu biyogaz miktarı ile ne kadar yenienerji elde edebiliriz?

1 m3 biyogaz bize 2KWh (saat) lik elektrik enerjisi ve 3,5 KWh lik te ısı enerjisi üretebilir.

127.200 m3 x 2 KWh = 254.400 KWsaat elektrik enerjisini 1 yılda üretebiliriz

ve yine;

127.200 m3 x 3,5KWsaat = 445.200 KWsaat ısı enerjisini eş zamanda üretebiliriz.  (3)


İşletmemiz de yıllık tüketim saatlerinin toplamının 7500 saat olduğunu varsayarsak;


254200 KWsaat(h) /  7500 saat = 34 KW gücünde bir jeneratörü çalıştırabilecek bir biyogaz tesisi kurmak mümkün olabilecektir. (4)

Burada önemli olan kendi enerji ihtiyacınızı bu alternatif enerji üretimiyle karşılayabilecek olmanızdır. 

Yukarıda verdiğimiz basit hesaplama yöntemi ile kendi biyogaz potansiyelinizi, dolayısıyla üretebileceğiniz eş zamanlı elektrik ve ısı enerji miktarını kabaca hesaplayabilirsiniz, ve yatırıma değip değmeyeceğini anlayabilirsiniz.

Yatırım kararınızı bu blogta ki yayınlarımızda belirtiğimiz ilkelere dayanarak verdiğinizde sağlam adım atmış olursunuz.

Yorum ve sorularınızı bekliyorum.

Hoça kalın...