BİOGAZ TESİS TEKNOLOJİSİ SEMİNERİ, MODÜL-5 TESİS İŞLETİMİ, devamı

Biogaz tesis işletimi Modül-5, işletim parametreleri, proses otomasyonu


Azot- amonyak- amonyum

Azot(N) oranı yüksek materyallerin biyolojik bozunması esnasında azot önce amonyaka (NH3) dönüşür. Amonyak suda çözünür ve amonyum oluşur (NH4+)
Mikroorganizmalar azota ihtiyaç duyarlar, bu yüzden azot proses için çok önemlidir..!

Ayni zamanda proseste proseste amonyak yoğunlaşmasının artması metan oluşumunu olumsuz etkiler!
Bu durumun hangi sınır değerlerinde ortaya çıktığı henüz tartışılmaktadır...

Ortaya çıkan amonyak yoğunlaşması, sıcaklık ve pH-değerine bağlı olarak metan üretimindeki engelleyici etkiyi artırır. Amonyak yoğunlaşmasına bağlı olarak asit yoğunluğu da artar. Bazı bakteri populasyonları bu durumdan faydalanarak en üst düzeyde çoğalabilirler... Bu koşullarda da istikrarlı bir proses sürdürmek mümkündür, input- materyal beslemelerinin bu durumda son derece düzgün yapılması gerekir.

Ancak mikroorganizmaların yüksek amonyak yoğunluğuna uyum sağlaması bazen çok uzun süre alabilir( bazen bir yıl..!) 
Materyalin fermentörlerdeki bekleme süreleri uzatılarak engelleme etkisi azaltılabilir.

Yüzer tabaka oluşumu

Lifli malzeme(saman, enerji bitkileri vbg) kullanan tesislerde fermentördeki mayinin üst seviyesinde yüzer bir tabaka oluşur. bu tabaka oluşumu engellenmediğinde kalınlığı giderek artar..! Bu nedenle yüzer tabaka oluşumu uygun karıştırıcılarla önlenmeli ve sürekli izlenmelidir.

Köpükleşme

Kesin nedeni henüz bilinmemekle beraber köpük oluşumu, gaz hatlarının tıkanması, ölçüm sensörlerinin yanılması gibi ciddi sorunlara yol açabilir. 

Köpük gidericiler kullanılsa da asıl nedeninin bulunması ve giderilmesi gerekir.

Proses analizi ve değerlendirilmesi

Ölçülen proses büyüklüklerinin sürekli bir şekilde analiz edilmesi ve burdan çıkarımların, değerlendirmelerin yapılması gerekir.

Laboratuar analizleri ile birlikte proses kontrolünde kullanılan sensörler vasıtasıyla ölçülen parametreler ayrıntılı olarak değerlendirilmelidir.

Bu değerlendirilmeler aşagıdaki kriterler altında yapılır;

* proses teki sapmalar ve sınırlar

* prosesin otomasyon seviyesi

* prosesin özellikleri

Prosesteki sapmalar ve sınırlar proses istikrarının devamlılığı bakımından önemlidir tolere edilen sınırların aşılması acil müdahalelere yol açabilir.

Prosesin otomasyon seviyesi tesisin büyüklüğü ve yöntemine göre belirlenir.

Bugün uygulanan teknolojik seviye proses otomasyonunu çok gelişmiş bir noktaya ulaştırmıştır. Böylelikle insana dayalı hatalar çok aza indirilmiştir.

Proses özellikleri açısından bakıldığında;

* yüksek besleme oranına,

* kısa bekleme sürelerine,

sahip olan tesisler proses istikrarı bakımından daha risklidirler...

Proses otomasyonu ve kontrolü

Biyolojik prosesin kontrol edilmesi için çeşitli olanaklar kullanılmaktadır. Otomasyon seviyesini belirlerken;

* proses kontrolünün neden yapılacağı,

* tesiste çalışacak personelin fonksiyonları ve sayısı,

* proses özelliklerinin otomasyona olan talep derecesinin tam olarak önceden belirlenmesi gerekir.

Otomasyon seviyesinin yüksek olması, tesiste daha az işletme personelinin bulundurulmasını sağlar.

Tesisin büyüklüğüne ve uygulanan yönteme göre kontrol edilecek proses parametrelerinin sayısı da artar...

Biyogaz tesislerinde proses kontrolü çoğunlukla hafıza programlı kontrol sistemleri (PLC/SPS) ile yapılmaktadır.

Bir dizi proses görevi ve fonksiyonu bu kontrol sistemi tarafından üstlenilmektedir. Bunlar ;

* Pompaların çalışma ve durmaları,

* karıştırıcıların fonksiyonu,

* proses parametrelerinin ölçümleri ve kontrolü,

* materyal akımlarının ölçülmesi ve kontrolü,

* gaz üretimi ve analizleri  

gibi parametrelerdir.

  

Değerli okurlarımız, yavaşta olsa ülkemizde biyogaz tesislerine olan ilgi her geçen gün biraz daha artmaktadır. Bu alanda yatırımlarda da bir artış gözlemleniyor. İşletmecilerin ve yatırımcıların yenilenebilir enerjiler içinde biyogaz tesisleri hakkındaki ilgilerine yanıt vermek, ve bilinmesinde fayda gördüğümüz her noktayı bu platforma taşımayı görev biliyoruz. 

Bu nedenle çekinmeden sorularınızı ve yorumlarınızı bekliyoruz.

yeni bir çalışma haftasında, sizlere verimlilik dileriz...Hoşça kalın....