BİYOGAZ TESİS TEKNİĞİ MODÜL-5 devamı tesis işletimi

MODÜL-5 ; BİYOGAZ TESİS İŞLETİMİ

Materyal beslemesi ve miktarı

Biyogaz tesisine düzenli olarak beslenen materyaller katı ve/veya sıvı halde olduğundan, buna uygun besleme aygıtları kullanılır. Katı materyaller genellikle çok çeşitli dozajlama aygıtları ile, sıvı haldeki materyallerde uygun pompaj sistemleri ile tesisin fermentörlerine beslenirler.

Her iki besleme şeklinde giren(input) materyal miktarının ölçülmesi gerekir. Katı materyaller çeşitli tartma düzenekleri ile, sıvı materyaller boru hatlarına yerleştirilmiş debi ölçme aygıtları vasıtasıyla veya hacim değişimini tespit eden sensörlerle ölçülür.

Fermentörlerde doluluk seviyeleri basınç sensörleri, ultrason veya radarla ölçülür. Fermentör tabanındaki çökeltiler, gaz bölümündeki sülfür birikimleri, seviye üstünde oluşan köpük sensörlerin duyarlılığını ve fonksiyonlarını etkileyebilir. Sensörlerin seçiminde bu noktaya dikkat edilmelidir!

Akışkan materyal miktarının belirlenmesinde genellikle endüktif ve kapasitif sensörler kullanılır.

Materyallerin özellikleri

Fermentöre beslenen materyalin miktarıyla birlikte, materyalin yoğunluğu ve bileşiminin de belirlenmesi, ölçülmesi gerekir.

Materyal yoğunluğunu kuru madde oranı(%KM) ve organik kuru madde oranı(%oKM) belirler.

Sıvı haldeki materyal yoğunluğunu ise, kimyasal oksijen ihtiyacı(KOİ) belirler. bunun yanı sıra TOC-değeri (total organic carbon) da kullanılır.

Biyolojik bozunabilir miktarın belirlenmesinde materyal içindeki su ve kuru madde oranlarının tespit(ölçülmesi) gerekir. Bu işlem alınan bir numunenin laboratuar ortamında sabit bir ağırlık kalıncaya dek 105 C de ısıtılmasıyla yapılır.

Son geliştirilen sensörler vasıtasıyla bu ölçüm işlemi proses esnasında mikrodalga ve enfraruj yöntemiyle de online olarak yapılmaktadır.

Beslenen materyallerin fermentöre sürekli sabit kalan özelliklerde dozajlanması beklenen gaz verimini elde etmek için son derece önemlidir!

Besleme miktarlarının ve yoğunluklarının ani değişimleri biyolojik bozunma için gerekli bakteri populasyonunu etkiler..!   

pH-değeri

Tüm biyolojik proseslerde pH-değeri önemli bir rol oynar. Metan oluşumu için en uygun pH-değeri; 7,0-7,5 aralığındadır.

Tek kademeli proses yönteminde pH-değeri kendiliğinden 7,0-7,5 aralığına gelir.

Bunun nedini, mikro organizma gruplarının kendi kendini düzenleyen bir sistem oluşturmalarına dayanır.

İki kademeli yöntemde hidroliz fazında pH-değeri 5-6,5 aralığındadır, asit oluşturan bakterilerin kendiliğinden oluşturduğu durum.

Metan fazında pH-değeri materyalin tamponlama kapasitesi ve bozunma işlemi sonucunda tekrar 7,0-7,5 aralığına yükselir.(Nötr alan)

pH-değerinin ölçülmesi, organik asitler, amonyak konsentrasyonu, hidrojen sülfür gibi metoboliizma ürünlerinin çözünme dengelerinin kontrolü için önemlidir.

PH-değerinin optimal değerlerden sapması proseste ciddi sorunların olduğunu belirtir! Bu durumda hızlı önlemler alınmalıdır.

Mikro element yoğunluğu

Mikro elementler materyal içinde çok düşük yoğunlukta bulunan, Kobalt, Molibden, Nikel, selenyum, Wolfram, Çinko, Mangan, bakır, ve demir gibi maddelerdir.

Bunlar sadece enerji bitkileri ile beslenen tesislerde proses sorunlarının giderilmesinde kullanılırlar.

Bu sorunların başında; düşük gaz üretimi, yüksek asit değerleri gelir. hayvansal gübre ile beslenen tesislerde bu tür sorunlara rastlanmamaktadır.

Mikro element dozajlarında yüksek konsentrasyonlarda zararlı etki yapan ağır metallere dikkat edilmelidir..(ağır metaller fermente olmuş materyale geçerler ve gübre olarak kullanımda sorunlar olur..!)

                       Tesiste ölçüm yapılan noktalar...

                                     Ultraşal debi ölçüm sensörü

                                                                          radar

                                                         kapasitif sensörler

Dozajlama aygıtı

Önümüzdeki hafta Modül-5 le devam edeceğiz. Yorumlarınızı eleştrilerinizi ve sorularınızı bekliyoruz...

Ramazan bayramınızı kutlar, esenlikler dileriz...Hoşça kalın...